Remote sensing met satellieten


Met behulp van satellieten verzamelt Rijkswaterstaat gegevens over de toestand van onder andere bruggen, sluizen, wegen en dijken, maar ook over de staat van de zee, grote meren en rivieren (denk aan waterkwaliteit, bodemhoogte, vegetatie). De beschikbaarheid van deze gegevens heeft duidelijke meerwaarde als aanvulling op traditionele metingen. Dat komt omdat metingen van satellieten veel vaker plaatsvinden en grote oppervlakken in één keer gemeten kunnen worden. Zo kunnen we nauwkeuriger monitoren en (door datagedreven te werken) gerichter en efficiënter beheer- en onderhoudswerkzaamheden inzetten.

Gebruik van satellietdata is een mooi voorbeeld van eenmalige inwinning en meervoudig gebruik van data. Er zijn bijvoorbeeld ook minder meetvoertuigen en vaartuigen nodig en het verkeer wordt minder of niet gehinderd. Daarom levert het verzamelen van deze gegevens met satellieten een CO2- en energiebesparing op en vaak ook een kostenbesparing. Met satellietmetingen zijn er op den duur veel minder gewone metingen nodig dan nu. De overgang naar satellietdata vraagt een aanpassing van de bestaande werkwijze; dit doen we stap voor stap.

Voortgang

Tal van projecten zijn de voorbije jaren uitgevoerd waarin gebruik wordt gemaakt van remote sensing data uitgevoerd. Hieruit bleek dat remote sensing (RS) een goede bijdrage kan leveren aan het slimmer inwinnen van gegevens en verwerken van data. Zo kunnen we onze wettelijke taken sneller, beter en slimmer uitvoeren. Remote sensing biedt mogelijkheden om voor frequenter en over grotere oppervlakte informatie te verkrijgen. Ook het ondersteunen van planning en aanvullen of vervangen van bestaande producten en diensten . Remote sensing kan bijna real time informatie leveren in noodsituaties en kan onmisbare informatie voor de RWS-focuspunten zoals klimaatadaptatie en –mitigatie.

Foto remote sensing

In 2020 heeft het management van de CIV de afdeling Data Ontwikkeling en Advies (directie Inwinning en Gegevensanalyse (IGA)) de opdracht gegeven om een voorstel te formuleren voor een dienstverlening remote sensing. Dit voorstel is tot stand gekomen op. basis van de kennis en ervaringen uit in het verleden uitgevoerde projecten en lopende projecten. Hierop voortbordurend zijn twee extra projecten uitgevoerd:

  • De ontwikkeling van een demo-omgeving waarmee de functionele eisen van de architectuur van remote sensing-dienstverlening werden blootgelegd
  • De doorontwikkeling van de landelijke InSAR-kaart naar een informatieproduct op (droge) kunstwerken en het hoofdwegennet (de Object Explorer)

In juni 2022 is een voorstel gepresenteerd aan het managementteam van IGA en de directie IGA heeft ervoor gekozen om remote sensing-producten op te nemen in haar dienstverlening. De organisatie en implementatie hiervan wordt in de zomer van 2022 verder uitgewerkt.

Ontwikkeling en innovatie

Naast het inrichten van een interne dienstverlening focussen we ook op innovaties. Deze innovaties vinden veelal plaats in de domeinen watermanagement en aanleg en onderhoud. Denk hierbij aan het monitoren van vegetatie (de vegetatiemonitor), het detecteren van veranderingen in uiterwaardengebied (NL veranderdetectie), het monitoren van mutaties in het wegennet (rotonde-detectie en asfaltmutatie) en het monitoren van waterkwaliteit in kustgebieden.

In het project Satellite Derive Bathymetrie (SDB) is een tool ontwikkeld waarmee we de bodemhoogte langs de Nederlandse ondiepe kust beter in beeld kunnen brengen. Hierdoor kunnen we morfologische processen, het areaal en de ontwikkelingen rondom suppleties beter monitoren. Momenteel wordt onderzocht of de CIV deze tool in beheer kan nemen. Als dat mogelijk is, zijn er meerdere toepassingen mogelijk:

  • Frequent monitoren van morfologie van zeegaten bij de Wadden en in Zeeland.
  • Onderzoeken of onze manier van suppletie de zwemveiligheid beïnvloedt, door te monitoren in hoeverre er muien voorkomen in de buurt van suppleties.
  • Beter inzicht verschaffen in de invloed van kleine morfologische veranderingen op het gedrag van de zandplaat Bollen van de Ooster. Zo kunnen we dure suppleties mogelijk voorkomen.

Projectsoort
Niet van toepassing
Technology Readiness Level
TRL 6

Contact

Heeft u een vraag? Neem contact met ons op.